Não là cơ quan quan trọng nhất của hệ thần kinh, đóng vai trò trung tâm điều khiển mọi hoạt động của cơ thể. Quá trình lưu thông máu tới não cung cấp oxy và các chất dinh dưỡng cần thiết cho tế bào não hoạt động. Mặc dù trọng lượng não chỉ chiếm 2% trọng lượng cơ thể nhưng lượng oxy cần cho não tới 20-25% tổng lượng oxy cơ thể cần. Các tế bào não rất nhạy cảm với tình trạng thiếu oxy và sẽ bị tổn thương nếu thiếu oxy sau 5 phút mà không thể hồi phục, và không có khả năng sản sinh tế bào mới.
Khi quá trình lưu thông máu bị gián đoạn (thiểu năng tuần hoàn não), lưu lượng máu lên não giảm, dẫn đến việc oxy và các chất dinh dưỡng không đến mô não, làm tế bào bị tổn thương. Người bệnh thường có các triệu chứng như đau, chuột rút các cơ, kém tiêu hóa, tay và chân lạnh.
Các chuyên gia cho biết, chế độ dinh dưỡng tốt cho tim mạch và lưu thông máu cần đầy đủ năng lượng, vitamin và khoáng chất, ít natri, giàu kali, giàu chất xơ, giảm lượng axit béo bão hòa và tổng lượng chất béo.
Các nhóm thực phẩm như gạo lứt, rau xanh và quả chín cung cấp thêm kali, chất xơ, các vitamin và khoáng chất cho cơ thể. Ăn quả chín dạng miếng hoặc múi; không nên ép, xay, vắt lấy nước cũng giúp tăng cường chất xơ.
Thực phẩm nên lựa chọn như các loại thịt nạc, ít béo, thực phẩm giàu omega-3 như cá hồi, cá thu (vài lần một tuần). Các loại thực phẩm và nước uống có tính an thần, lợi tiểu như hạt sen, tâm sen rất tốt cho não. Thực phẩm cần tránh như mỡ, nội tạng động vật, cá hộp, thịt hộp, dưa cà muối, các món kho rim mặn, sốt chấm quá nhiều; bia, rượu…
Bên cạnh lời khuyên chung về chế độ dinh dưỡng, các chuyên gia cũng gợi ý 13 thực phẩm giúp cải thiện lưu lượng máu, hỗ trợ sức khỏe tim mạch và tuần hoàn máu não như sau:
- Cá béo: Các loại cá béo như cá hồi, cá thu… giàu axit béo omega-3 có tác dụng ức chế sự kết tụ tiểu cầu trong máu, giảm nguy cơ hình thành cục máu đông, làm gián mạch và hạ huyết áp.
- Cam quýt: Trái cây có múi họ cam quýt như cam, bưởi chứa nhiều chất chống oxy hóa bao gồm cả flavonoid, giúp giảm viêm, huyết áp và xơ cứng động mạch, cải thiện lưu lượng máu và sản xuất oxit nitric.
- Trái lựu: Lựu là loại trái mọng có chứa nhiều chất chống oxy hóa polyphenol và nitrat, giúp giãn mạch và cung cấp oxy và chất dinh dưỡng đến các mô.
- Hạt óc chó: Óc chó có nhiều chất có lợi như l-arginine, ALA và DHA, vitamin E, giúp giảm viêm, kích thích sản xuất oxit nitric, cải thiện lưu lượng máu đến mô, đặc biệt hiệu quả ở những bệnh nhân đái tháo đường, tăng huyết áp và rối loạn chuyển hóa mỡ máu.
- Rau lá đậm: Các loại rau lá đậm chứa nhiều nitrat và vitamin C, hỗ trợ độ bền thành mạch, giãn mạch và tăng lưu thông máu.
- Cà chua: Cà chua giúp giảm hoạt động của men chuyển angiotensin (ACE) giúp kiểm soát huyết áp, giãn mạch, cải thiện lưu lượng máu.
- Củ cải đường: Củ cải đường chứa nhiều nitrat, được cơ thể chuyển đổi thành oxit nitric giúp giãn mạch máu và tăng lưu lượng máu đến các mô.
- Quế: Quế là một loại gia vị có tính ấm, đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe bao gồm cả sức khỏe tim mạch, tăng lưu lượng máu và giãn mạch, giúp giảm huyết áp.
- Hành tây: Hành tây cung cấp nguồn chất chống oxy hóa flavonoid, có lợi cho sức khỏe tim mạch, hỗ trợ lưu thông mạch máu thông qua việc giúp các động mạch và tĩnh mạch mở rộng. Hành tây cũng có đặc tính chống viêm, có thể tăng cường lưu lượng máu bằng cách giảm viêm.
- Tỏi: Các nghiên cứu cho thấy, các chất trong tỏi, nhất là hợp chất lưu huỳnh gồm allicin có thể làm giãn mạch, tăng lưu lượng máu đến mô tốt hơn, giảm huyết áp.
- Nghệ: Hợp chất curcumin trong nghệ có thể tăng sản xuất oxit nitric, giảm oxy hóa và chống viêm.
- Gừng: Gừng là một loại gia vị trong nấu ăn từ rất lâu đời. Gừng cũng có thể giảm tình trạng huyết áp cao, cải thiện tuần hoàn máu.
- Ớt cayenne: Đây là một loại ớt cay, hình dáng thon dài, thường ở dưới dạng bột ớt khô. Ớt cayenne chứa capsaicin, một loại hóa chất thực vật có tác dụng thúc đẩy lưu lượng máu tới các mô bằng cách hạ huyết áp và kích thích giải phóng oxit nitric. Nhờ các chất giãn mạch, ớt cayenne giúp mở rộng mạch máu, làm tăng lưu thông máu, cải thiện sức khỏe của thành mạch và giảm tụ mảng bám lên thành mạch.