Trước đây, tình trạng mất ngủ chỉ thường xảy ra ở người lớn tuổi. Song ở xã hội hiện đại, người trẻ tuổi bị mất ngủ đang dần phổ biến do nhiều yếu tố. Theo các số liệu thống kê tỷ lệ người trẻ tuổi mất ngủ lên đến 30% đến 50%. Vậy cụ thể những nguyên nhân gây mất ngủ ở người trẻ tuổi là gì?
Stress – Nguyên nhân hàng đầu gây mất ngủ ở người trẻ tuổi
Stress (căng thẳng) là một trong những nguyên nhân gây mất ngủ ở người trẻ tuổi khá phổ biến, gây ra bởi những khó khăn, trở ngại chưa được giải quyết trong công việc, học tập hoặc cuộc sống. Bên cạnh đó những sự kiện gây đau khổ trong cuộc sống như mất việc làm, ly hôn hoặc cái chết của một người mà bạn rất yêu quý cũng có thể gây mất ngủ.
Stress khiến cơ thể sản xuất và sử dụng những hormone có khả năng đối đầu với các tác nhân gây căng thẳng. Những hormone này khiến nhịp tim, huyết áp, độ nhạy của các giác quan và sự tỉnh thức của não bộ luôn ở mức cao. Cơ chế này khiến tâm trí luôn ở tình trạng căng thẳng gần như không thể thư giãn, gây ra mất ngủ.
Làm việc theo ca khiến nhịp sinh học bị đảo lộn
Đây là nguyên nhân gây mất ngủ ở người trẻ tuổi xuất phát từ thực tiễn đời sống.
Mất ngủ thường xảy ra khi bạn làm việc ngoài giờ hành chính. Những người làm việc ban đêm gặp khó khăn khi ngủ ban ngày. Trong khi đó, thường xuyên đổi ca đêm ngày hoặc sáng tối khiến cơ thể khó bắt nhịp theo giờ giấc ăn uống, ngủ nghỉ không cố định, dẫn đến mất ngủ.
Rối loạn giấc ngủ đến trễ hoặc đến sớm
Những rối loạn này khiến nhịp sinh học của bạn bị lệch pha (trễ hơn hoặc sớm hơn) so với yêu cầu công việc và sinh hoạt. Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây mất ngủ ở người trẻ tuổi.
Trong rối loạn giấc ngủ đến trễ, bạn chỉ có thể ngủ sau khi người khác đã ngủ được 2 – 3 tiếng. Rối loạn này gây ra mất ngủ nếu bạn có những việc cần thức dậy trước khi thực sự đủ giấc.
Trái lại, rối loạn giấc ngủ đến sớm khiến bạn cảm thấy buồn ngủ rất sớm (trong khoảng 6 – 9h tối) và gặp khó khăn trong việc ngủ đến sáng, thường là thức dậy từ khá sớm. Rối loạn này có thể gây mất ngủ nếu bạn không thể ngủ sớm như nhu cầu.
Chỉ có thể khẳng định một người mắc các rối loạn trên khi tình trạng kéo dài trên 3 tháng và được cải thiện khi họ áp dụng giờ giấc thức ngủ riêng và cố định.
Những thói quen gây mất ngủ ở người trẻ tuổi
Những thói quen thường gặp sau đây là nguyên nhân gây mất ngủ ở người trẻ tuổi:
- Giờ giấc ngủ không cố định, gây đảo lộn nhịp sinh học
- Ngủ nhiều vào ban ngày
- Sử dụng máy tính, chơi game, dùng điện thoại thông minh, xem TV trước giờ ngủ
- Sử dụng giường ngủ để làm việc
- Ăn nhiều trước giờ ngủ
- Có nhiều hoạt động khuấy động trước giờ đi ngủ như tập aerobic, chơi các trò chơi vận động,…
- Thường xuyên uống trà, cà phê, bia, rượu hoặc hút thuốc lá
Rối loạn sức khỏe tâm thần
Bên cạnh stress, những rối loạn tâm thần là nguyên nhân thường gặp gây mất ngủ ở người trẻ tuổi. Bên cạnh đó mất ngủ cũng có thể là một triệu chứng của rối loạn tâm thần. Người ta ước tính rằng có đến 40% những người bị mất ngủ có các rối loạn tâm thần đi kèm tuy nhiên những rối loạn này dễ bị nhầm lẫn, bỏ qua, không điều trị đúng hướng:
- Rối loạn căng thẳng hậu sang chấn (PSTD)
- Rối loạn lo âu
- Trầm cảm
- Rối loạn lưỡng cực
- Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD)
Những bệnh lý này khiến suy nghĩ tiêu cực lan tỏa, giữ bộ não và cơ thể thường xuyên ở trạng thái kích thích, là một trở ngại lớn cho giấc ngủ. Đồng thời mất ngủ cũng làm trầm trọng thêm các rối loạn tâm thần có sẵn, thậm chí làm tăng nguy cơ tự sát ở người bị trầm cảm.
Một số loại thuốc điều trị gây mất ngủ
Bạn có thể mất ngủ khi cơ thể không thoải mái vì những tình trạng hoặc bệnh lý như:
- Mỏi cơ, bong gân, đau đầu, hội chứng mệt mỏi mạn tính, chứng đau cơ xơ hóa, các bệnh về dạ dày và đường tiêu hóa , viêm bàng quang kẽ, u lạc nội mạc (ở nữ giới), đau thần kinh tọa và các bệnh lý gây đau mạn tính khác…
- Trào ngược dạ dày thực quản, bệnh cường giáp khiến người bệnh thức giấc nhiều lần giữa giấc ngủ
- Các bệnh về da gây ngứa như: chàm, vẩy nến,…
- Rối loạn ngưng thở khi ngủ, hội chứng chân không yên là những rối loạn trong giấc ngủ
Các loại thuốc có thể gây ra mất ngủ bao gồm:
- Thuốc chống trầm cảm
- Thuốc trị hen suyễn
- Thuốc điều trị tăng huyết áp và các bệnh lý tim mạch.
- Các loại thuốc không kê đơn: thuốc giảm đau, dị ứng, cảm cúm, giảm cân… chứa caffeine hoặc những chất kích thích khác.
Tình trạng mất ngủ kéo dài có thể gây ảnh hưởng tiêu cực toàn diện đến cuộc sống của người trẻ. Tuy nhiên, đa số những nguyên nhân gây mất ngủ ở người trẻ tuổi có thể được khắc phục bằng việc chăm sóc giấc ngủ đúng cách. Thay đổi dần thói quen từ có hại sang có lợi sẽ mang đến cho bạn những giấc ngủ ngon một ngày không xa.
Theo matngukeodai.com