Độ tuổi mắc bệnh trĩ thường là trên 20, phổ biến nhất 45-65, trong đó người trên 50 tuổi tỷ lệ là 50%. Tính chung ở Việt Nam tỷ lệ mắc bệnh khoảng 25-50%.
Bệnh trĩ được tạo thành do sự giãn quá mức các đám rối tĩnh mạch trĩ. Ống hậu môn có khá nhiều mạch máu và hình thành nên các búi nằm ở lớp dưới niêm mạc. Có 3 búi tĩnh mạch chính nằm ở vị trí 3h, 8h và 11h, các búi này có tính cương cử nên chức năng như một cái nệm giữ vai trò khép kín ống hậu môn. Vì vậy khi ở trạng thái sinh lý nghỉ ngơi, ống hậu môn được đóng kín không thông thương với bên ngoài.
Trĩ được chia ra thành trĩ ngoại và trĩ nội. Trĩ nội xuất phát từ đám rối tĩnh mạch trĩ trong, nằm trên đường lược và trong lòng hậu môn khi chưa thành bệnh trĩ. Trĩ ngoại xuất phát từ đám rối tĩnh mạch trĩ ngoài, nằm dưới đường lược. Một số trường hợp cả trĩ nội và trĩ ngoại phát triển đồng thời với sự suy yếu các dây chằng treo vùng lược, gọi là trĩ hỗn hợp. Ngược lại nếu trĩ phát triển ra toàn bộ vòng hậu môn thì ta gọi trĩ vòng.
Trong thực hành lâm sàng người ta chia trĩ nội ra làm 4 cấp độ: Độ 1, độ 2, độ 3 và độ 4.
Theo phân tích, bệnh trĩ có biểu hiện lâm sàng chủ yếu là tiêu ra máu và khi rặn có khối thập thò ở hậu môn. Nguyên nhân và các yếu tố thuận lợi cho bệnh trĩ phát sinh là đứng hay ngồi một tư thế lâu quá, rặn nhiều khi đại tiện, các bệnh lý gây tăng áp lực trong bụng, các bệnh lý hay u chèn vào vùng hậu môn hay quanh hậu môn.
Điều trị bệnh trĩ là một tổng thể trên người bệnh bao gồm:
– Thay đổi thói quen ăn uống, sinh hoạt, ăn thêm chất xơ.
– Không lạm dụng thức uống có cồn, uống đủ nước.
– Tập thói quen đại tiện, tránh ngồi lâu hay đứng lâu.
– Điều trị các bệnh lý đi kèm làm tăng áp lực ổ bụng.
– Điều trị các rối loạn đại tiện.
– Cuối cùng là điều trị trĩ.
Điều trị bệnh trĩ tùy vào thể bệnh và độ bệnh. Trĩ ngoại hay trĩ triệu chứng chỉ điều trị khi có biến chứng như tắc mạch, hoại tử. Trĩ nội độ 1, 2 không có biến chứng có thể điều trị nội khoa với thuốc tăng sức bền thành mạch, thuốc giảm đau, chống phù nề, nhuận trường, thuốc đặt tại chỗ hậu môn. Trĩ nội độ 3,4 hoặc trĩ nội có biến chứng phải giải quyết bằng phương pháp phẫu thuật.